Waarom er miljoenen nodig zijn om de boeven op Schiphol te verjagen

Op 14 mei publiceerde NH-nieuws onderstaand artikel (foto: Petra Faber):

2,6 miljoen euro trekt demissionair minister Ferd Grapperhaus in totaal uit om de criminaliteit op en rond Schiphol aan te pakken. Waarom is hier eigenlijk zoveel geld voor nodig? En wat voor boevenpraktijken vinden er dan allemaal plaats in en om de luchthaven? NH Nieuws legt de situatie uit aan de hand van zes vragen.

Demissionair minister Grapperhaus heeft zijn portemonnee getrokken. Bijna zeven miljoen euro telt hij neer voor de bestrijding van (drugs)criminaliteit in de mainports van Nederland: de haven van Rotterdam krijgt vijf miljoen en Schiphol zal 1,9 miljoen ontvangen.

Dat komt nog eens bovenop de zeven ton die de luchthaven vorig jaar al kreeg van de minister: bij elkaar dus 2,6 miljoen. Uit een rapport van de gemeente Haarlemmermeer bleek destijds dat het toezicht ontbreekt op veel plekken op de grote luchthaven. Illegale praktijken hebben hierdoor de kans om welig te tieren. Zes vragen en antwoorden over de situatie op Schiphol.

1. Wat voor criminaliteit vindt er plaats op Schiphol?

Drugssmokkel is het grootste probleem. De drugs komen op allerlei manieren binnen: in darmen van bolletjesslikkers, vrachtvliegtuigen, in koffers van passagiers. Het personeel van Schiphol wordt regelmatig geronseld om mee te helpen aan deze smokkel. Niet alleen drugs, maar ook illegale geneesmiddelen, namaakgoederen, anabolen, wild-life en zelfs mensen worden via Schiphol ons land in gesmokkeld.

Criminelen schakelen graag schoonmakers in, omdat zij vaak met hun pas - de 'Schipholpas' - tot een groot gebied toegang hebben, zelfs in de vliegtuigen. Door vuilniszakken kunnen drugs uit het vliegtuig naar buiten worden gesmokkeld. Ook cateringmedewerkers kunnen buiten het zicht van beveiligingscamera's drugs doorgeven en zelfs piloten, stewards en stewardessen nemen weleens drugs mee.

‍

2. Hoe kan het dat luchthavenpersoneel zomaar betrokken wordt bij deze criminele activiteiten?

Op Schiphol werkt veel personeel dat in dienst is van andere bedrijven: die zijn dus ingehuurd door Schiphol. In de bagagekelder werken mensen van KLM, Swissport, Menzies, Dnata en Aviapartner. Volgens het rapport van de gemeente zijn bijvoorbeeld bagagemedewerkers ontvankelijk voor drugscriminaliteit vanwege de hoge beloningen in tegenstelling tot de lage salarissen en het zware werk.

Je mond opentrekken kan in de bagagekelders gevaarlijk zijn: wie praat over zijn geronselde collega's kan rekenen op pesten, intimidatie of geweld. Dat kan komen van criminelen die zelf in dienst zijn, of van al geronselde medewerkers die willen dat de boel stil wordt gehouden.

Ook uit angst voor imagoschade en solidariteit trekken medewerkers niet snel aan de bel, een bedrijf wil niet graag bekend komen te staan als een criminele bende.

‍

3. Waarom is er zoveel geld nodig?

Schiphol is immens groot, er zijn overal hoekjes en gaatjes waar criminele activiteiten plaats kunnen vinden. Ook zijn er heel veel bedrijfjes om Schiphol heen, bijvoorbeeld pakketbedrijven. De gemeente Haarlemmermeer heeft met die eerste zeven ton onder andere in kaart gebracht wat al die bedrijfjes doen en of ze wel doen wat ze zeggen dat ze doen. Verder is het geld bedoeld om meer camera's op te hangen, luchthavenpersoneel te trainen om criminele activiteiten eerder in de gaten te hebben en het terugdringen van het misbruik van de Schipholpas.

‍

4. Op welke plekken op Schiphol opereren de boeven vooral?

De bagagekelders en vrachtloodsen - waar weinig cameratoezicht is - en Schiphol-Oost zijn volgens het rapport van de gemeente blinde vlekken waar veel drugscriminaliteit voorkomt. Schiphol-Oost was vroeger de oorspronkelijke luchthaven, maar is nu het onderhoudsdeel met de hangaars waar de vliegtuigen staan opgeslagen. Ook vertrekken en landen de privévliegtuigen er en zit daar de verkeersleiding. Het is een enorm terrein, dat niet goed genoeg is beveiligd: elke medewerker met een Schipholpas heeft hiertoe toegang.

Zelfs de privélounge in de terminal van Schiphol is een zwak punt: met een Privium-lidmaatschap kun je met een pas gemakkelijk zonder ticket in beveiligd gebied komen. Eenmaal daar kan een diefstal worden gepleegd en kunnen criminelen zonder controle weer terug naar de 'bewoonde wereld'.

‍

5. Hoe gaat deze aanpak gecoördineerd worden?

De onderzoekers die het rapport voor de gemeente hebben gemaakt, stellen voor om een zogenaamde 'Schipholmarinier' in te zetten. Dat kennen ze uit Rotterdam: die 'stadsmariniers' - zoals ze daar heten - zijn een soort superambtenaren die gespecialiseerd zijn in het oplossen van hardnekkige problemen. De Schipholmarinier zou dan de komende tijd een oogje in het zeil houden en ervoor moeten zorgen dat de aanpak niet verslapt als het weer drukker wordt op Schiphol. Meer drukte betekent namelijk dat het een grotere kluif wordt om alles in de gaten te houden.

‍

6. Zijn deze miljoenen genoeg om de drugscriminaliteit te bestrijden?

In principe is het bestrijden van criminaliteit nooit klaar. Burgemeester Schuurmans van Haarlemmermeer heeft dan ook gepleit voor een structurele bijdrage van het kabinet. Ze wil voorkomen dat ze om de zoveel jaar bij het kabinet moet bedelen om geld. Het liefst ziet zij dat de aanpak van criminaliteit op Schiphol in het nieuwe regeerakkoord wordt opgenomen. Maar ook hoopt ze dat er op Europees niveau wordt nagedacht. De open grenzen zorgen er volgens haar namelijk voor dat dat criminelen nog te makkelijk het vliegtuig naar Schiphol in kunnen stappen.